Morze Czarne skrywa prawdziwe skarby archeologiczne. Dla badaczy stanowi jedno z najlepszych miejsc przechowywania artefaktów na świecie.
Międzynarodowy zespół zajmujący się archeologią morską Morza Czarnego (MAP) od 2015 roku etapami przeprowadza archeologiczne i geofizyczne badania dna morskiego. Do roku 2017 odkryto 40 wraków statków z okresów m.in. imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego.
Większość z nich jest właściwie prawie nietknięta, niczym zatrzymana w czasie 1300 lat temu. Tegoroczne badana zaowocowały kolejnymi odkryciami, dwudziestoma następnymi wrakami.

Najciekawszym z nich okazał się idealnie zachowany, z powodu warunków panujących w „martwej strefie” Morza Czarnego, prawie kompletnie nietknięty wrak greckiego statku handlowego sprzed 2400 lat. Wraz z masztem, ławkami wioślarskimi, rumplem i sterem nadal znajdującymi się na miejscu.


Wrak spoczywający na głębokości 1800 metrów przypomina konstrukcją statek namalowany na starożytnej greckiej wazie znanej jako „Odyseusz i syreny”, znajdującej się obecnie w Muzeum Brytyjskim. Przedstawiona na niej scena opisana w „Odysei” Homera, pokazuje statek i przywiązanego do jego masztu Odyseusza króla Itaki, wsłuchującego się w śpiew syren, podczas słynnej podróży morskiej do domu, po wojnie z Troją.

Wiele statków nosi cechy, znane jedynie z piśmiennych przekazów czy obrazów, ale do tej pory nigdy nie znaleziono tak widocznych podobieństw.
Badania datowania wieku statku, potwierdzają pochodzenie z okresu 400 wieku p.n.e, czyniąc go najstarszym nietkniętym wrakiem znanym ludzkości. Najstarszy jak dotąd odkryty wrak ma ponad 3000 lat, niestety zachowały się tylko jego fragmenty.
Zobacz także: ARCHEOLOGIA PODWODNA
- Legenda Endurance pod lupą: nowe fakty o statku Shackletona
- Ponad 1000 monet odkrytych u wybrzeży Florydy
- Wyjątkowo dobrze zachowany wrak rzymskiego statku w Chorwacji
- Odzyskano artefakty z HMHS Britannic
- Najcenniejsze wraki świata – rekordowe skarby z podwodnych odkryć
- Tajemnica zatopionego miasta Tipaza
- Bezcenny wrak z czasów Imperium Osmańskiego
- Wydobycie wraku U-Boot U16 z Morza Północnego
- Wrak statku handlowego z XIX wieku w jeziorze Michigan
- Amelia Earhart – czy najnowszy pomysł naprowadzi poszukiwaczy na wrak Electry?

Statek wykorzystywany był prawdopodobnie do transportu towarów handlowych. Na pokładzie znajdowało się od 15 do 25 mężczyzn, natomiast przyczyną zatonięcia mógł być sztorm.
Zdaniem odkrywców wrak powinien pozostać na dnie, ze względu na niemożność wydobycia go w całości, jak i na koszty.

MAP podczas kilku lat badań odnalazł w sumie 67 wraków.
Cmentarzysko, które zostało przez nich odkryte, to w większości wraki w prawie idealnym stanie. Rzeźby w drewnie na niektórych z nich nadal pozostają nietknięte przez czas. Informacje dotyczące szczegółów i ich lokalizacja ze względu na bezpieczeństwo oczywiście utrzymywane są w tajemnicy.

Warunki panujące w wodach Morza Czarnego poniżej 150 metrów praktycznie całkowicie eliminują formy życia. Dzięki czemu znalezione wraki, jak i ładunki uległy konserwacji. Na wielu z nich znajdują się nietknięte konstrukcje, czy wyposażenie, dziś znane tylko z przekazów piśmiennych i ilustracji.
Kierownik projektu, profesor Jon Adams z Uniwersytetu Southampton, powiedział: „Ten zbiór składa się z jednego z najwspanialszych podwodnych muzeów statków i marynarzy na świecie”.
Podczas wypraw naukowych MAP na morskim statku „Stril Explorer„ wykorzystuje się najbardziej zaawansowane podwodne systemy badawcze na świecie, w tym m.in. dwa zdalnie sterowane pojazdy typu ROV, do badania dna morskiego. Jeden zoptymalizowany do fotografii 3D w wysokiej rozdzielczości, i drugi, Surveyor Interceptor.

Interceptor posiada cały pakiet instrumentów geofizycznych, a także światła, kamery o wysokiej rozdzielczości i skaner laserowy.

Odkryte przez zespół wraki datują się głównie na okres imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego. Po roku 1453, kiedy Turcy Osmańscy zajęli Konstantynopol — i zmienili nazwę na Stambuł — Morze Czarne było właściwe niedostępne dla handlu zagranicznego.
Prawie 400 lat później, w 1856 roku, traktat paryski ponownie otworzył morze na handel wszystkich narodów.
Zespół MAP ds. Morza Czarnego składa się z naukowców z Centrum Archeologii Morskiej Uniwersytetu w Southampton (CMA), którzy nawiązali formalne partnerstwo z bułgarskim Narodowym Instytutem Archeologii z Muzeum i Bułgarskim Centrum Archeologii Podwodnej (CUA). Współpracują z Uniwersytetem Södertörn ze Szwecji, Uniwersytetem Connecticut, USA; Greckim Centrum Badań Morskich, oraz MMT.
Źródło: Southampton, MAP
Zobacz także: NEWS

Fitoplankton w Bałtyku – ukryci bohaterowie klimatu
Choć fitoplankton jest mikroskopijny, jego znaczenie dla klimatu jest ogromne. Te maleńkie mikroalgi, pływające w wodach Bałtyku, odpowiadają za niemal 40% światowego poboru CO2 poprzez fotosyntezę. Właśnie dzięki nim oceany mogą łagodzić skutki zmian klimatycznych, a ich rola jest coraz częściej doceniana przez naukowców i ekologów. Projekt KIMMCO – sztuczna inteligencja dla ochrony Bałtyku W odpowiedzi na […]

Autonomiczny szybowiec podwodny w misji inspirowanej opłynięciem globu trasą Magellana
Z doków Instytutu Oceanograficznego Woods Hole w Massachusetts wystartował autonomiczny szybowiec podwodny Slocum Sentinel, rozpoczynając pierwszą na świecie misję opłynięcia globu inspirowaną trasą Magellana. Ta innowacyjna jednostka, opracowana przez Teledyne Marine i Uniwersytet Rutgersa, została zaprojektowana do samodzielnego pokonania ponad 73 000 kilometrów w ciągu pięciu lat, nawiązując do legendarnej wyprawy Ferdynanda Magellana z XVI wieku. Warto […]

Ropa wyciekająca z USS Arizona – globalny problem wraków z czasów II wojny światowej
Wraki statków z czasów II wojny światowej kryją w sobie nie tylko pamiątki historyczne, ale również potencjalne zagrożenie dla środowiska – miliony galonów paliwa spoczywają w kadłubach zatopionych okrętów na całym świecie. Najnowsze badania nad USS Arizona, zatopionym w Pearl Harbor, pokazują, jak istotne jest monitorowanie i rozumienie procesów wycieku ropy naftowej z takich […]

Legenda Endurance pod lupą: nowe fakty o statku Shackletona
Endurance przez dekady uchodził za symbol niezłomności w ekstremalnych warunkach Antarktydy. Jednak najnowsze badania naukowe pokazują, że mityczny status statku nie miał pokrycia w rzeczywistości technicznej – a sir Ernest Shackleton był tego świadomy. W 1915 roku, podczas heroicznej ery eksploracji Antarktydy, Endurance zatonął pod naporem lodu Morza Weddella. Przez lata wierzono, że przyczyną […]

Przyszłość bieług z Marineland pod znakiem zapytania – sanktuarium ssaków morskich jako alternatywa
Kanadyjski park Marineland w Ontario wywołał ogólnokrajową debatę, grożąc eutanazją 30 bieług, jeśli rząd nie zgodzi się na ich eksport do Chin i nie sfinansuje tej operacji. Sprawa stała się symbolem konfliktu pomiędzy biznesem a nowym prawem chroniącym ssaki morskie. Organizacje prozwierzęce, w tym Animal Justice, oraz przedstawiciele rządu podkreślają konieczność znalezienia humanitarnego rozwiązania, które […]

Ponad 1000 monet odkrytych u wybrzeży Florydy
Ponad 1000 srebrnych i złotych monet wydobyli nurkowie z historycznego wraku hiszpańskiej „Floty Skarbów” z 1715 roku u wschodnich wybrzeży Florydy. Znalezisko warte jest około 1 miliona dolarów i uznawane jest za jedno z największych odkryć ostatnich lat. Sensacyjne odkrycie na dnie Atlantyku Monety, zachowane przez ponad trzy stulecia pod piaskiem i wodą, to srebrne reale (znane jako „ósemki”) […]

Wyjątkowo dobrze zachowany wrak rzymskiego statku w Chorwacji
Podwodne badania, odzyskane elementy i konstrukcja
Podwodne badania wraków na Adriatyku

Kamera 360° GoPro Max2
GoPro od lat kojarzy się z kamerami sportowymi, które wyznaczają trendy w rejestracji obrazu. Jednak w segmencie kamer 360° firma zrobiła sobie dłuższą przerwę – od premiery pierwszej generacji GoPro Max upłynęło już trochę wody w oceanie. W tym czasie konkurencja nie spała, a użytkownicy coraz śmielej sięgali po sferyczne ujęcia, doceniając ich elastyczność i […]

Glass Octopus – The Mysterious Spirit of the Depths
In the depths of the ocean, at a depth of 651 meters, researchers from the Schmidt Ocean Institute encountered one of the most extraordinary marine creatures – the glass octopus (Vitreledonella richardi). This encounter took place on an underwater seamount on the Tokelau ridge, in the Phoenix Islands archipelago (USA). The discovery caused quite a stir among scientists, as […]

Szklana ośmiornica – tajemniczy duch głębin
W głębinach oceanu, na wysokości 651 metrów, naukowcy ze Schmidt Ocean Institute natrafili na jedno z najbardziej niezwykłych stworzeń morskich – glass octopus (Vitreledonella richardi). To spotkanie miało miejsce na podwodnej górze grzbietu Tokelau, w archipelagu Wysp Phoenix (USA). Odkrycie to wywołało niemałe poruszenie wśród badaczy, ponieważ ten gatunek głowonoga jest nie tylko bardzo rzadko spotykany, ale […]