Morze Czarne skrywa prawdziwe skarby archeologiczne. Dla badaczy stanowi jedno z najlepszych miejsc przechowywania artefaktów na świecie.
Międzynarodowy zespół zajmujący się archeologią morską Morza Czarnego (MAP) od 2015 roku etapami przeprowadza archeologiczne i geofizyczne badania dna morskiego. Do roku 2017 odkryto 40 wraków statków z okresów m.in. imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego.
Większość z nich jest właściwie prawie nietknięta, niczym zatrzymana w czasie 1300 lat temu. Tegoroczne badana zaowocowały kolejnymi odkryciami, dwudziestoma następnymi wrakami.
Najciekawszym z nich okazał się idealnie zachowany, z powodu warunków panujących w „martwej strefie” Morza Czarnego, prawie kompletnie nietknięty wrak greckiego statku handlowego sprzed 2400 lat. Wraz z masztem, ławkami wioślarskimi, rumplem i sterem nadal znajdującymi się na miejscu.
Wrak spoczywający na głębokości 1800 metrów przypomina konstrukcją statek namalowany na starożytnej greckiej wazie znanej jako „Odyseusz i syreny”, znajdującej się obecnie w Muzeum Brytyjskim. Przedstawiona na niej scena opisana w „Odysei” Homera, pokazuje statek i przywiązanego do jego masztu Odyseusza króla Itaki, wsłuchującego się w śpiew syren, podczas słynnej podróży morskiej do domu, po wojnie z Troją.
Wiele statków nosi cechy, znane jedynie z piśmiennych przekazów czy obrazów, ale do tej pory nigdy nie znaleziono tak widocznych podobieństw.
Badania datowania wieku statku, potwierdzają pochodzenie z okresu 400 wieku p.n.e, czyniąc go najstarszym nietkniętym wrakiem znanym ludzkości. Najstarszy jak dotąd odkryty wrak ma ponad 3000 lat, niestety zachowały się tylko jego fragmenty.
Zobacz także: ARCHEOLOGIA PODWODNA
- Konkurs na oczyszczenie szwajcarskich jezior ze zrzutowisk amunicyjnych
- Muzeum Skarbów Wraków na sprzedaż
- Nowe Światło na tajemnicę mechanizmu z Antykithiry
- Podwodna Dwarka — pierwszym miejscem do zwiedzania w Indiach w ramach usług turystycznych
- Podwodne Dziedzictwo Bałtyku – tajemnica wraku parowca „Vaarsö”
- 130-letni wrak szkunera z głębin jeziora Michigan
- Skarby z wraku sprzed 3600 lat wydobywane z głębin Morza Śródziemnego
- Odkrycie wraku brytyjskiego liniowca
- Archeolodzy podwodni odkrywają inskrypcje i płaskorzeźby z czasów Faraonów
- Niebawem kolejna edycja aukcji zabytkowego sprzętu nurkowego
Statek wykorzystywany był prawdopodobnie do transportu towarów handlowych. Na pokładzie znajdowało się od 15 do 25 mężczyzn, natomiast przyczyną zatonięcia mógł być sztorm.
Zdaniem odkrywców wrak powinien pozostać na dnie, ze względu na niemożność wydobycia go w całości, jak i na koszty.
MAP podczas kilku lat badań odnalazł w sumie 67 wraków.
Cmentarzysko, które zostało przez nich odkryte, to w większości wraki w prawie idealnym stanie. Rzeźby w drewnie na niektórych z nich nadal pozostają nietknięte przez czas. Informacje dotyczące szczegółów i ich lokalizacja ze względu na bezpieczeństwo oczywiście utrzymywane są w tajemnicy.
Warunki panujące w wodach Morza Czarnego poniżej 150 metrów praktycznie całkowicie eliminują formy życia. Dzięki czemu znalezione wraki, jak i ładunki uległy konserwacji. Na wielu z nich znajdują się nietknięte konstrukcje, czy wyposażenie, dziś znane tylko z przekazów piśmiennych i ilustracji.
Kierownik projektu, profesor Jon Adams z Uniwersytetu Southampton, powiedział: „Ten zbiór składa się z jednego z najwspanialszych podwodnych muzeów statków i marynarzy na świecie”.
Podczas wypraw naukowych MAP na morskim statku „Stril Explorer„ wykorzystuje się najbardziej zaawansowane podwodne systemy badawcze na świecie, w tym m.in. dwa zdalnie sterowane pojazdy typu ROV, do badania dna morskiego. Jeden zoptymalizowany do fotografii 3D w wysokiej rozdzielczości, i drugi, Surveyor Interceptor.
Interceptor posiada cały pakiet instrumentów geofizycznych, a także światła, kamery o wysokiej rozdzielczości i skaner laserowy.
Odkryte przez zespół wraki datują się głównie na okres imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego. Po roku 1453, kiedy Turcy Osmańscy zajęli Konstantynopol — i zmienili nazwę na Stambuł — Morze Czarne było właściwe niedostępne dla handlu zagranicznego.
Prawie 400 lat później, w 1856 roku, traktat paryski ponownie otworzył morze na handel wszystkich narodów.
Zespół MAP ds. Morza Czarnego składa się z naukowców z Centrum Archeologii Morskiej Uniwersytetu w Southampton (CMA), którzy nawiązali formalne partnerstwo z bułgarskim Narodowym Instytutem Archeologii z Muzeum i Bułgarskim Centrum Archeologii Podwodnej (CUA). Współpracują z Uniwersytetem Södertörn ze Szwecji, Uniwersytetem Connecticut, USA; Greckim Centrum Badań Morskich, oraz MMT.
Źródło: Southampton, MAP
Zobacz także: NEWS
Dlaczego rozgwiazdy gubią nogi?
Autotomia, czyli zdolność odrzucania części ciała w celu uniknięcia zagrożenia, jest fascynującą strategią przetrwania w królestwie zwierząt. Najbardziej znane są przypadki jaszczurek, które zrzucają swoje ogony. Jednak mechanizmy tego procesu pozostają w dużej mierze tajemnicą. Najczęściej czytane: Odkryto nowy gatunek wieloryba 3 164 Wymarzony rejs łodzią – na co zwrócić uwagę podczas… 8 336 Targi Sportów […]
Podwodny most sprzed 6000-lat odkryty w hiszpańskiej jaskini
Niedawne odkrycie w jednej z hiszpańskich jaskiń na Majorce rzuca nowe światło na historię osadnictwa w regionie Morza Śródziemnego. Zespół archeologów odkrył 6000-letni most wykonany z wapienia, znajdujący się w zanurzonej pod wodą części jaskini. To niezwykłe znalezisko nie tylko przesuwa granice naszej wiedzy o wczesnych mieszkańcach tego obszaru, ale również stawia nowe pytania […]
Martin Klein — prekursor technologii podwodnej uhonorowany nagrodą Kapitana Dona Walsha
Marine Technology Society (MTS) oraz Society for Underwater Technology (SUT) poinformowały, iż Martin „Marty” Klein został laureatem prestiżowej nagrody im. Kapitana Dona Walsha za eksplorację oceanów w 2024 roku. Nagroda ta jest przyznawana osobom, które wniosły wybitny, trwały i międzynarodowy wkład w rozwój oraz propagowanie technologii morskiej i podwodnej, przyczyniając się do postępu w eksploracji […]
Okręty wojenne w nowej roli – Podwodny Park Edukacyjny
Dwa tajskie okręty wojenne zostaną zatopione, aby stać się fundamentem nowego Podwodnego Parku Edukacyjnego w zatoce Sattahip. Celem jest stworzenie atrakcji turystycznej dla nurków, jednocześnie promując bioróżnorodność morską. W ostatnich dniach sierpnia odbyła się ceremonia wycofania ze służby okrętów Tor.94 i Tor.95, które przez niemal cztery dekady służyły w Royal Thai Navy. Jednostki zostaną […]
Powolny rozkład legendy – co ukazują najnowsze zdjęcia z Titanica?
Najnowsze zdjęcia z misji podwodnych pojazdów, przeprowadzonej przez firmę RMS Titanic Inc., zaskoczyły świat. Legendarny transatlantyk, który zatonął w 1912 roku, powoli rozkłada się na dnie północnego Atlantyku. Wyprawa, której celem było zbadanie stanu wraku, przyniosła niezwykłe i poruszające obrazy. Zdjęcia i skany cyfrowe z ekspedycji z 2022 roku, przeprowadzonej przez firmę zajmującą […]
Konkurs fotograficzny Think Pink
Fundacja Dive into the Pink zaprasza do udziału w konkursie fotograficznym „Think Pink”. To wyjątkowe wydarzenie nie tylko promuje sztukę fotografii podwodnej, ale również ma na celu wsparcie walki z rakiem piersi. Dochód z konkursu, jak co roku, zostanie przeznaczony na badania i pomoc dla osób zmagających się z tym ciężkim schorzeniem. Najważniejsze informacje […]
Plastikowe więzy — misja ocalenia fok w Kapsztadzie
W reportażu z cyklu „Call to Earth” CNN przedstawia temat ratowania fok zaplątanych w plastikowe zanieczyszczenia na wybrzeżach Afryki Południowej. Warto przeczytać: Nowe gatunki i sekrety podwodnego pasma górskiego Nazca 255 Jak humbaki manipulują swoimi sieciami bąbelkowymi, aby… 911 Zapraszamy do obejrzenia reportażu CNN z cyklu „Call to Earth”, który przenosi nas na południowe […]
Nowe gatunki i sekrety podwodnego pasma górskiego Nazca
Zespół oceanografów uchwycił pierwszy w historii zapis żywej kałamarnicy Promachoteuthis i zaobserwował kwitnące głębinowe rafy koralowe. Ekspedycja przyniosła również pierwsze ujęcia kamerą niezwykle rzadkiej ośmiornicy, opisanej dotąd w zaledwie trzech gatunkach, oraz uwieczniła dwa rzadkie, znane powszechnie jako latające potwory spaghetti. Mapowanie podwodnego pasma gór Nazca Ekspedycja pod przewodnictwem Schmidt Ocean Institute rozpoczęła się […]
Jak humbaki manipulują swoimi sieciami bąbelkowymi, aby zmaksymalizować efekty polowania?
Każde zwierzę ma swoje unikalne strategie przetrwania, ale niewiele z nich może poszczycić się umiejętnością tworzenia i wykorzystywania narzędzi w sposób, w jaki robią to humbaki. Te majestatyczne ssaki morskie z południowo-wschodniej Alaski opracowały złożoną technikę polowania, która umożliwia im złapanie nawet siedmiokrotnie więcej pożywienia podczas jednego nurkowania. Sukces w polowaniu jest kluczowy dla […]
Zaginiona Electra Amelii Earhart — Czy podwodne zdjęcia rozwiążą tajemnicę?
Amelia Earhart, pionierka lotnictwa i jedna z najbardziej inspirujących postaci XX wieku, zaginęła w tajemniczych okolicznościach podczas próby okrążenia globu w 1937 roku. Earhart była już wcześniej znana jako pierwsza kobieta, która samodzielnie przeleciała nad Atlantykiem, za co otrzymała prestiżowe odznaczenie Distinguished Flying Cross. Jednak jej ambitna próba ustanowienia nowego rekordu zakończyła się zaginięciem jej […]