Morze Czarne skrywa prawdziwe skarby archeologiczne. Dla badaczy stanowi jedno z najlepszych miejsc przechowywania artefaktów na świecie.
Międzynarodowy zespół zajmujący się archeologią morską Morza Czarnego (MAP) od 2015 roku etapami przeprowadza archeologiczne i geofizyczne badania dna morskiego. Do roku 2017 odkryto 40 wraków statków z okresów m.in. imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego.
Większość z nich jest właściwie prawie nietknięta, niczym zatrzymana w czasie 1300 lat temu. Tegoroczne badana zaowocowały kolejnymi odkryciami, dwudziestoma następnymi wrakami.
Warto przeczytać:
Najciekawszym z nich okazał się idealnie zachowany, z powodu warunków panujących w „martwej strefie” Morza Czarnego, prawie kompletnie nietknięty wrak greckiego statku handlowego sprzed 2400 lat. Wraz z masztem, ławkami wioślarskimi, rumplem i sterem nadal znajdującymi się na miejscu.
Wrak spoczywający na głębokości 1800 metrów przypomina konstrukcją statek namalowany na starożytnej greckiej wazie znanej jako „Odyseusz i syreny”, znajdującej się obecnie w Muzeum Brytyjskim. Przedstawiona na niej scena opisana w „Odysei” Homera, pokazuje statek i przywiązanego do jego masztu Odyseusza króla Itaki, wsłuchującego się w śpiew syren, podczas słynnej podróży morskiej do domu, po wojnie z Troją.
Wiele statków nosi cechy, znane jedynie z piśmiennych przekazów czy obrazów, ale do tej pory nigdy nie znaleziono tak widocznych podobieństw.
Badania datowania wieku statku, potwierdzają pochodzenie z okresu 400 wieku p.n.e, czyniąc go najstarszym nietkniętym wrakiem znanym ludzkości. Najstarszy jak dotąd odkryty wrak ma ponad 3000 lat, niestety zachowały się tylko jego fragmenty.
Zobacz także: ARCHEOLOGIA PODWODNA
- Co ujawniają złote monety z wraku galeonu San José?
- Galeasa Paula – wrak z ładunkiem czerwonego granitu
- Sześć wraków różnych typów odkrytych podczas budowy tunelu Varberg
- Egipt planuje inwentaryzację podwodnych artefaktów – nowe perspektywy dla turystyki podwodnej
- Wydobycie dzwonu z wraku HMCS Trentonian – symboliczne serce korwety II Wojny Światowej
- Mechanizm z Antykithiry – starożytny komputer, który przewidywał ruch Słońca i Księżyca
- Wrak „Koning Willem de Tweede” zidentyfikowany po 168 latach u wybrzeży Australii
- Operacja wydobycia artefaktów z wraku parowca Britannic
- Identyfikacja wraków statków u wybrzeży Kostaryki
- Nurek odnajduje ster i armatę sprzed wieków w wodach Fontane Bianche
Statek wykorzystywany był prawdopodobnie do transportu towarów handlowych. Na pokładzie znajdowało się od 15 do 25 mężczyzn, natomiast przyczyną zatonięcia mógł być sztorm.
Najczęściej czytane:
Zdaniem odkrywców wrak powinien pozostać na dnie, ze względu na niemożność wydobycia go w całości, jak i na koszty.
MAP podczas kilku lat badań odnalazł w sumie 67 wraków.
Cmentarzysko, które zostało przez nich odkryte, to w większości wraki w prawie idealnym stanie. Rzeźby w drewnie na niektórych z nich nadal pozostają nietknięte przez czas. Informacje dotyczące szczegółów i ich lokalizacja ze względu na bezpieczeństwo oczywiście utrzymywane są w tajemnicy.
Zobacz także:
Warunki panujące w wodach Morza Czarnego poniżej 150 metrów praktycznie całkowicie eliminują formy życia. Dzięki czemu znalezione wraki, jak i ładunki uległy konserwacji. Na wielu z nich znajdują się nietknięte konstrukcje, czy wyposażenie, dziś znane tylko z przekazów piśmiennych i ilustracji.
Kierownik projektu, profesor Jon Adams z Uniwersytetu Southampton, powiedział: „Ten zbiór składa się z jednego z najwspanialszych podwodnych muzeów statków i marynarzy na świecie”.
Podczas wypraw naukowych MAP na morskim statku „Stril Explorer„ wykorzystuje się najbardziej zaawansowane podwodne systemy badawcze na świecie, w tym m.in. dwa zdalnie sterowane pojazdy typu ROV, do badania dna morskiego. Jeden zoptymalizowany do fotografii 3D w wysokiej rozdzielczości, i drugi, Surveyor Interceptor.
Interceptor posiada cały pakiet instrumentów geofizycznych, a także światła, kamery o wysokiej rozdzielczości i skaner laserowy.
Odkryte przez zespół wraki datują się głównie na okres imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego. Po roku 1453, kiedy Turcy Osmańscy zajęli Konstantynopol — i zmienili nazwę na Stambuł — Morze Czarne było właściwe niedostępne dla handlu zagranicznego.
Prawie 400 lat później, w 1856 roku, traktat paryski ponownie otworzył morze na handel wszystkich narodów.
Zespół MAP ds. Morza Czarnego składa się z naukowców z Centrum Archeologii Morskiej Uniwersytetu w Southampton (CMA), którzy nawiązali formalne partnerstwo z bułgarskim Narodowym Instytutem Archeologii z Muzeum i Bułgarskim Centrum Archeologii Podwodnej (CUA). Współpracują z Uniwersytetem Södertörn ze Szwecji, Uniwersytetem Connecticut, USA; Greckim Centrum Badań Morskich, oraz MMT.
Źródło: Southampton, MAP
Zobacz także: NEWS
Vs 165 – wrak Kanonierka pod Helem
W czerwcu 2020 roku miałem trochę spokojnego czasu, co pozwoliło mi zająć się analizą dokumentów, które posiadam w swoich zasobach. Jest to bardzo obszerny materiał gromadzony latami, pliki zawierające po 1000 i więcej stron mikrofilmów, ze zdjęciami dzienników działań bojowych czy niemieckich depesz tłumaczonych przez brytyjski wywiad. Podczas analizy jednego z takich mikrofilmów zawierającego […]
Zdrowe rafy koralowe – laboratorium hodowli i bank genetyczny dzięki Canon, Coral Spawning Lab i Nature Seychelles
Rafy koralowe są filarem bioróżnorodności, a także fundamentem gospodarki i bezpieczeństwa wysp takich jak Seszele. Zmiany klimatyczne, rosnące temperatury oceanów i coraz częstsze zjawiska blaknięcia koralowców zagrażają jednak tym delikatnym ekosystemom. Odpowiedzią na te wyzwania stało się wyjątkowe partnerstwo trzech organizacji: Canon EMEA, Coral Spawning Lab oraz Nature Seychelles. Ich wspólna inicjatywa prowadzi do powstania […]
Co ujawniają złote monety z wraku galeonu San José?
Odkrycie pozostałości wraku galeonu San José na dnie Morza Karaibskiego to jedno z najgłośniejszych osiągnięć współczesnej archeologii podwodnej. Znalezione tam złote monety to nie tylko fascynujące artefakty historyczne, ale również niezwykle cenny skarb, który od lat budzi emocje nie tylko wśród naukowców. Jednak prawdziwą wartość tego znaleziska odkrywają dopiero nowoczesne badania i analizy, pozwalające lepiej […]
Śledzenie ponad 100 gatunków ujawnia, że oceaniczne giganty są w tarapatach
Nowoczesne technologie śledzenia satelitarnego zmieniają sposób, w jaki rozumiemy życie największych mieszkańców oceanów. Dzięki globalnemu projektowi MegaMove naukowcy przeanalizowali ruchy ponad 12 000 osobników i ponad 100 gatunków morskich olbrzymów. Wyniki nie pozostawiają złudzeń: ochrona zagrożonej megafauny morskiej wymaga pilnych, nowatorskich działań i wykracza daleko poza dotychczasowe strefy ochrony. Projekt MegaMove – największe monitorowanie […]
Konkurs fotograficzny Underwater Awards Australasia 2025
Rozpoczęły się zgłoszenia do Underwater Awards Australasia 2025. To wydarzenie, które co roku przyciąga zarówno profesjonalistów, jak i pasjonatów, oferując nie tylko prestiż, ale też ciekawe nagrody. Underwater Awards Australasia 2025 To konkurs fotograficzny skierowany do osób z całego świata, które uwieczniają magię podwodnego świata regionu Australazji. Konkurs od lat inspiruje do eksploracji oceanicznych […]
Rekreacyjne Mistrzostwa Polski w deskach SUP 2025 – już w czerwcu!
Po raz pierwszy w Polsce – wielkie święto sportu, relaksu i dobrej energii nad Jeziorem Charzykowskim! Zapisy już ruszyły! Słońce, woda, radość i aktywność fizyczna – tego wszystkiego doświadczą uczestnicy pierwszych w historii Rekreacyjnych Mistrzostw Polski w deskach SUP 2025, które odbędą się 29 czerwca nad Jeziorem Charzykowskim. To wydarzenie otwarte dla wszystkich, którzy […]
Morski śnieg – oceaniczne roboty badają sekrety klimatu
Ocean to nie tylko rozległa przestrzeń wody – to także jeden z najważniejszych mechanizmów regulujących klimat Ziemi. Głęboko pod powierzchnią zachodzi proces, który dla większości z nas jest niewidoczny, a odgrywa kluczową rolę w ograniczaniu zmian klimatycznych. Mowa o biologicznej pompie węglowej: naturalnym systemie, dzięki któremu oceany pobierają dwutlenek węgla z atmosfery i magazynują go […]
Galeasa Paula – wrak z ładunkiem czerwonego granitu
Po zanurzeniu się i dotarciu do dna wylądowałem na dość dużym skupisku kamieni. Górka wystająca ponad dno około 2-3 metrów. Nie byłem zdziwiony, gdyż tego właśnie się spodziewałem: kamienista górka pośród łachy piachu na której, kiedy to jeszcze nie było zabronione, łapałem dorsze i wiele razy traciłem na zaczepach cenne pilkery. Teraz nadszedł czas, aby […]
Wzrok humbaków – zaskakująco słaby zmysł u wielkich wielorybów
Wieloryby garbate, znane jako humbaki, od lat zachwycają badaczy swoją inteligencją, rozmiarami i zachowaniami społecznymi. Mają oczy wielkości grejpfruta, można by zatem przypuszczać, że ich wzrok jest równie imponujący, jak sylwetka. Najnowsze badania pokazują jednak, że rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej. Ograniczona ostrość widzenia tych zwierząt może tłumaczyć, dlaczego tak często zaplątują się w sieci. Co […]
Błazenki pod presją – niezwykłe zdolności w odpowiedzi na stres
Błazenki, znane z barwnych raf koralowych, zaskakują swoją zdolnością do przetrwania w coraz trudniejszych warunkach oceanicznych. Te niewielkie ryby potrafią reagować na zmiany środowiska, by lepiej radzić sobie ze stresem cieplnym oraz napięciami społecznymi w stadzie. Tak niezwykłe przystosowanie może mieć kluczowe znaczenie dla ich przetrwania w obliczu postępujących zmian klimatu. Jak zmieniające się […]
