Hongkong jest jednym z największych centrów handlu płetwami rekinów na świecie. Zatem jest też jednym z najlepszych miejsc do zbadania, na które gatunki jest największy popyt, i które z nich należą do najczęściej sprzedawanych. Odrobina detektywistycznej pracy, zebranie próbek DNA, i czas na rozwikłanie tajemnicy.
Która płetwa należy do którego gatunku?
Przez prawie dekadę, śledzono i monitorowano globalny handel płetwami rekinów. Dzięki kontaktom i współpracy naukowcom udało się zebrać i poddać testom DNA około 10,000 skrawków pozyskanych z przetworzonych importowanych płetw, z czego z samego tylko Hongkongu pobrano ich aż 9,820 sztuk.
Wyniki wykazały zatrważające dane, pokazujące, iż 86 gatunków rekinów i ich krewnych — płaszczek i chimer jest masowo odławianych na nielegalny handel, przy czym aż 61 z nich, czyli ponad dwie trzecie, są zagrożone wyginięciem.
Ustalono również, iż najczęstszymi gatunkami, które trafiają na globalny rynek handlu płetwami, są rekiny oceaniczne i pelagiczne, takie jak żarłacz błękitny i jedwabisty. Jednak największa liczba gatunków będących przedmiotem handlu — i wiele z tych najbardziej powszechnych — żyje w obszarach przybrzeżnych, w tym: żarłacz czarnopłetwy, żarłacz ciemnoskóry, rekin błystkowy i żarłacz brunatny.
Warto przeczytać:
Lista gatunków zagrożonych
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) w 2021 roku podała, iż około jedna trzecia wszystkich gatunków rekinów i ich krewnych jest zagrożona wyginięciem.
Wyniki przeprowadzonych badań uszczegóławiają, które z tych najbardziej zagrożonych znajdują się na liście najczęściej występujących w handlu tym towarem.
Zdaniem Diego Cardeñosa, jedego z autorów badania z Florida International University (FIU) – „Fakt, że znajdujemy tak wiele gatunków zagrożonych wyginięciem w globalnym handlu płetwami rekinów, jest znakiem ostrzegawczym mówiącym nam, że handel międzynarodowy może być głównym motorem niezrównoważonych połowów”.
Przełowienie może być bezpośrednią przyczyną tendencji spadkowych, które obserwujemy w populacjach rekinów i płaszczek na całym świecie. Prostym przykładem mogą być uważane za wymarłe trzy przybrzeżne gatunki występujące w wodach, których kraje nie regulowały połowów rekinów.
Zobacz także:
Całkiem sporo rekinów przybrzeżnych, które znaleźliśmy w handlu — takich jak smalltail, broadfin, whitecheek i różne gatunki rekinów gończych, rzecznych i małych młotów — są wymienione jako zagrożone lub krytycznie zagrożone, a mimo to nie ma żadnych przepisów chroniących je gdziekolwiek w ich zasięgu. Jeśli odpowiednie rządy nie zareagują wkrótce zarządzaniem, prawdopodobnie doświadczymy fali wyginięć wśród przybrzeżnych rekinów i płaszczek”.- dodał Diego Cardeñosa.
CITES szansą dla zagrożonych gatunków rekinów
Jednym ze sposobów umożliwiających lepszą ochrony gatunków w poszczególnych krajach jest wpisanie ich na listę Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES), która jest międzynarodową umową mającą na celu ochronę zwierząt i roślin przed nadmierną eksploatacją napędzaną przez handel międzynarodowy.
Tylko niewielki procent ogólnego handlu płetwami rekinów jest obecnie regulowany przez konwencję.
Mające się odbyć w listopadzie 2022 roku 19. spotkanie Konferencji Stron (CoP19) CITES, może odnieść kluczową rolę w zmianie decyzji dotyczących ochrony zagrożonych gatunków rekinów. Przeprowadzone badania stanowić bowiem będą niezaprzeczalny dowód zwracający uwagę rządów na trudną sytuację rekinów kostnoszkieletowych.
„Przed zbliżającym się CITES CoP19 rządy przedstawiły propozycje, które mogą spowodować objęcie zdecydowanej większości rekinów sprzedawanych dla ich płetw kontrolą zrównoważonego rozwoju w ramach Konwencji, czyli działania, które zostały oparte na wynikach tego badania. Cieszy nas fakt, że rządy państw należących do CITES dopasowują swój poziom ambicji do poziomu zagrożenia rekinów i płaszczek na świecie, a lista CITES jest silnym bodźcem do lepszego zarządzania wewnętrznymi połowami rekinów” – powiedział Luke Warwick, dyrektor ds. ochrony rekinów i płaszczek w Wildlife Conservation Society.
Przyjęcie przez państwa uczestniczące w konferencji CITES CoP19 propozycji dotyczących kontroli zrównoważonego rozwoju rekinów, zobowiąże je do zagwarantowania, iż każdy eksport wymienionych gatunków jest legalny, identyfikowalny i zrównoważony.
„Istnieje szereg działań, które narody mogą podjąć, aby opanować przybrzeżne połowy rekinów i zażegnać ten kryzys związany z wyginięciem” – powiedział Dr Demian Chapman — dyrektor programu badawczego – „Od zmiany narzędzi połowowych, przez tworzenie obszarów chronionych, po ograniczanie połowów — rozwiązania są na wyciągnięcie ręki”.
Źródło: Mote Marine Laboratory & Aquarium
Dr Demian Chapman — dyrektor programu badawczego Sharks & Rays Conservation Research Program w Mote Marine Laboratory & Aquarium oraz adiunkt w FIU — kierował współpracującym zespołem, w tym Diego Cardeñosa, w celu śledzenia i monitorowania światowego handlu płetwami rekinów. Badania prowadzone przy współpracy międzynarodowego zespołu naukowców z USA i Chin we współpracy z BLOOM Association Hongkong oraz Kadoorie Farm & Botanic Garden. Badania były wspierane przez Shark Conservation Fund, Pew Charitable Trusts, Pew Fellowship Program i Roe Foundation. Badania opublikowane w Conservation Letters.
